درباره‌‌ی راست‌یاد

 

درباره‌ی راست‌یاد

راست‌یاد، تارنمای اختصاصیِ کشف، ثبت و مستندسازی، تدقیق و اطلاع‌رسانی درباره‌ی جنایات حکومت جمهوری اسلامی در دهه‌ی شصت، با تمرکز بر سال ۱۳۶۰ است. تنها چند روز پس از وقوع انقلاب بهمن ۱۳۵۷، رژیم تازه‌تأسیس به‌سرعت اقدام به حذف و اعدام مخالفان سیاسی و فکری خود کرد؛ سرکوب و کشتاری که در سال ۱۳۶۰ به اوج رسید. لزوم سرکوب گسترده و فراگیر مخالفان که تنها به نام تهدید انقلاب و با هدف تضمین بقای نظام تازه‌تأسیس انجام می‌شد، اقدامات همه‌جانبه‌ برای یک‌پایه کردن حکومت و گسترش فضای ارعاب عمومی را توجیه می‌کرد. استراتژی محوریِ سرکوب و حذف مخالفان در آن دوران به‌طور مشخص مبارزان آزادی‌خواه را که عمدتاً دارای گرایش سیاسی چپ و برابری‌خواه بودند، هدف قرار داد. بر همین اساس، مبارزان آزادی‌خواه با اتهاماتی از جمله بغی، محاربه، افساد فی‌الارض، دسته‌دسته به جوخه‌های اعدام سپرده شدند. دولت جمهوری اسلامی، در ابتدا اسامی و در مواردی عکس‌های مخالفان اعدام‌شده را در روزنامه‌های رسمی منتشر می‌کرد؛ اما رفته‌رفته ابتدا به پنهان‌سازی جنایات و پس از آن به معدوم کردن اسناد و حقایق مربوط به کشتار مخالفانِ سیاسی پرداخت. اقداماتی نظیر ثبت نکردن یا حذف نام و مشخصات جان‌باختگان در سامانه‌ی آرامستان‌ها، تخریب‌ مزارهای جمعی، شکستن سنگ مزار اعدام‌شدگان و در مواردی معدوم کردن شناسنامه‌های آنها، تنها نمونه‌هایی از پروژه‌ی نظام‌مندِ اختفا و حذف آثار این جنایات هستند.

با این همه و با وجود شدت و گستردگی سرکوب مخالفان و مبارزان سیاسی در سال ۱۳۶۰، کشف و مستندسازی علمی جنایاتِ آن روزها برای دهه‌ها به فراموشی سپرده شد و به تأخیر افتاد. راست‌یاد، محصول تلاش جمعی و داوطلبانه‌ی دانشگاهیان، پژوهشگران و خبرنگاران تحقیقی ایرانی در داخل و خارج از ایران با هدف مبارزه با این فراموشی است. این پروژه، با تمرکز بر مطالعه‌ی موردیِ آرمستان بهشت‌ زهرا در تهران، یک آرامگاه مجازی برای ثبت و مستندسازی مشخصات دقیق و محل دفن جانباختگان ارائه می‌کند. این مطالعه‌ی موردی همچنین با بررسی آرشیوی اسناد منتشر شده در روزنامه‌های آن دوران که حاوی اطلاعیه‌ها و بیانیه‌های رسمی حکومت درباره‌ی اسامی، مشخصات و اتهامات جان‌باختگان است، تکمیل شده‌است.‌ این آرامگاه تا کنون حاوی تصویر مزار و اسناد تکمیلیِ نشانگرِ مشخصات، اتهام و تاریخ مرگ بیش از ۳۵۰۰ تن از آزادی‌خواهانی که در سال ۱۳۶۰ و ده‌ها تن از مبارزانی‌ است که پس از آن اعدام شده‌اند.

 

راست‌یاد‌ یک گروه پژوهشی مستقل است و تمام منابع و امکانات مالی، انسانی، فنی و تخصصی آن از سوی خود اعضا تأمین می‌شود. کلیه‌ی تولیدهای پژوهشی، خبررسانی و مواضع رسمی گروه راست‌یاد تنها از طریق تارنمای راست‌یاد در اختیار عموم قرار می‌گیرد. علاقه‌مندان می‌توانند از طریق فرم ارتباط در همین تارنما، سوال‌ها، پیشنهادها یا اطلاعات خود را با گروه راست‌یاد به اشتراک بگذارند.

© هرگونه استفاده از مطالب و تولیدات راست‌یاد تنها با ذکر دقیق منبع مجاز است.